هنگامی که مادر متوجه می‌شود که باردار است سلامت نوزادش را در اولویت خود قرار می‌دهد. در این مرحله مادر برای سلامتی نوزاد خود با دو چالش بزرگ یعنی انتخاب دکتر متخصص زنان و زایمان و نوع زایمان روبه‌رو است. زایمان به‌طورکلی به دودسته طبیعی و سزارین تقسیم می‌شود. خوب است بدانید عوامل مختلفی در نوع زایمان مادر تأثیر دارد. ما در این مقاله با بررسی فواید و عوارض زایمان طبیعی و سزارین می‌خواهیم به مادران باردار در مسیری که پیش رو دارند کمک کنیم و در جهت ارتقا اطلاعات آنها گامی برداریم.
زایمان طبیعی چیست
همان‌طور که از نام این نوع از زایمان مشخص است بچه از مسیر طبیعی خود خارج می‌شود و زایمان بدون دخالت عامل خارجی انجام می‌شود. در روش زایمان طبیعی بچه در روزهای پایانی می‌تواند رشد سیستم تنفسی، کبد و سلول‌های مغزی را تکمیل کند. علاوه بر این درد زایمان طبیعی از چند ساعت قبل از زایمان شروع می‌شود و در طول زایمان ادامه دارد و بعد از انجام زایمان در مدت‌زمان کوتاهی مادر به وضعیت قبل خود بازمی‌گردد. در ادامه به برخی از فواید و عوارض زایمان طبیعی برای مادر و فرزند اشاره خواهیم کرد:
فواید زایمان طبیعی
بهبود سریع مادر بعد از زایمان
فست ریکاوری یا بهبود سریع بعد از زایمان یکی از مهم‌ترین فواید زایمان طبیعی است. در زایمان طبیعی بسیاری از مادران نیازی به بخیه ندارند و در صورت نیاز نیز تعداد بخیه‌ها بسیار کم است؛ زیرا واژن خاصیت انعطاف‌پذیر دارد و در بیشتر مواقع در هنگام زایمان طبیعی پارگی در ناحیه واژن ایجاد نمی‌شود.
در زایمان طبیعی خونریزی بسیار کمتر از زایمان سزارین است
جالب است بدانید در زایمان سزارین دوبرابر بیشتر از هنگامی که مادر زایمان طبیعی انجام می‌دهد از او خون خارج می‌شود. مشخص است که ازدست‌دادن این حجم از خون باعث کاهش هموگلوبین خون مادر و در نتیجه ضعیف‌شدن او می‌شود.
کاهش مشکلات تنفسی در نوزاد
فشاری که در هنگام زایمان به قفسه سینه نوزاد وارد می‌شود باعث خارج‌شدن مایعی از ریه نوزاد و در نتیجه باعث کاهش مشکلات تنفسی در نوزاد می‌شود.
مادر در هنگام زایمان طبیعی هوشیار است
یکی از شیرین‌ترین لحظات زندگی زمانی است که مادر پس از تحمل درد زایمان طبیعی کودک خود را در آغوش می‌گیرد. این لحظه به حدی برای مادر لذت‌بخش است که او دردش را فراموش می‌کند و با اولین تماس پوستی با نوزاد ارتباط روحی و روانی میان مادر و فرزند شکل می‌گیرد. خوب است بدانید که در زایمان طبیعی هورمون پرولاکتین که وظیفه آماده‌سازی شیر را به عهده دارد درون بدن مادر فعال می‌شود. این در حالی است که در زایمان سزارین این اتفاق نمی‌افتد و زمان می‌برد تا شیر درون سینه مادر آید.
عوارض زایمان طبیعی
نارسایی دهانه رحم
در هنگام زایمان طبیعی ممکن است به دهانه رحم آسیب وارد شود. آسیبی که طی زایمان به مادر وارد می‌شود ممکن است در بارداری‌های بعدی شما مشکلاتی را به وجود بیاورد.
آسیب به جنین
اگر نوزاد شما به‌راحتی از دهانه واژن خارج نشود ممکن است پزشک از ابزارهایی برای خروج نوزاد استفاده کند که موجب آسیب‌دیدن نوزاد می‌شود.
عفونت پس از زایمان طبیعی
گاهی بعد از زایمان طبیعی مادر به علت طولانی‌شدن روند زایمان دچار عفونت لگنی می‌شود. علاوه بر عفونت لگنی در زایمان طبیعی امکان عفونت در ناحیه پارگی پرنیه نیز وجود دارد.
زایمان سزارین چیست
زایمان سزارین به دلایل مختلفی مانند اختلالات رشدی در نوزاد، کاهش اکسیژن‌رسانی به نوزاد، زایمان بریچ و بیرون آمدن نوزاد از شانه بستگی دارد. گاهی انجام زایمان سزارین در ماه‌های اولیه بارداری مشخص می‌شود؛ اما اغلب این اتفاق در زمانی می‌افتد که در هنگام زایمان طبیعی مشکلاتی ایجاد شود. اگر به تشخیص پزشک آماده زایمان سزارین هستید خود را برای سپری‌کردن ۳ الی ۴ روز در بیمارستان آماده کنید. در ادامه به معرفی برخی از فواید و عوارض زایمان سزارین می‌پردازیم:
فواید زایمان سزارین
عدم وجود درد هنگام زایمان سزارین
در هنگام زایمان سزارین به‌خاطر بیهوشی مادر دردی را تحمل نمی‌کند؛ خوب است بدانید در هنگام زایمان سزارین بیهوشی در سه نوع بی‌حسی نخاعی (بی‌حسی مستقیماً به کیسه طناب نخاعی تزریق می‌شود)، اپیدورال (این نوع بی‌حسی در زایمان واژینال و سزارین مشترک است و ماده بیهوشی خارج از کیسه طناب نخاعی تزریق می‌شود) و بیهوشی عمومی (در مواقع اضطراری باعث به خواب‌رفتن فرد می‌شود) انجام می‌شود.
برنامه‌ریزی‌کردن دقیق تولد نوزاد
در زایمان سزارین شما می‌توانید از قبل زمان دقیق تولد نوزاد را بدانید این در حالی است که در زایمان طبیعی زمان دقیقی برای تولد نوزاد وجود ندارد.
در زایمان سزارین نیازی به معاینات پی‌درپی نیست
در زایمان سزارین نیازی نیست که پزشک مدام شما را معاینه کند. بسیاری از افراد در زایمان طبیعی به‌خاطر معاینات پی‌درپی احساس شرم می‌کنند. علاوه بر این در زایمان سزارین همه چیز ضدعفونی می‌شود و باعث عفونت نخواهید شد.
عوارض زایمان سزارین
مشکلات تنفسی در کودک
در زایمان‌هایی که به‌صورت سزارین انجام می‌شود احتمال بروز مشکلات تنفسی در نوزاد بسیار زیاد است. این دسته از نوزادان در روزهای اول تولد تنفس‌های غیرطبیعی و سریعی دارند.
عوارض بیهوشی زایمان سزارین
عوارض بیهوشی معمولاً جزئی و موقت است؛ اما در برخی از افراد اثرات جدی‌تری به وجود می‌آید که باید قبل از زایمان، مادر را نسب به آنها کاملاً آگاه کرد. از عوارض بیهوشی می‌توان به تهوع و استفراغ، گیجی، درد ماهیچه‌ای، گلودرد و سردرد اشاره کرد.
عفونت رحم و ناحیه بخیه‌ها
گاهی مادر به دلیل خارج‌کردن جفت با استفاده از دست دچار عفونت رحم یا آندومتریوز می‌شود. لازم به ذکر است که اگر عمل خارج‌کردن جفت با دست انجام نشود زمان زایمان افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه خونریزی مادر بیشتر می‌شود. یکی دیگر از عفونت‌هایی که در زایمان سزارین مادر را تهدید می‌کند عفونت‌کردن محل بخیه‌ها است؛ در صورت خونریزی، پارگی و عفونت بخیه‌ها حتماً به بیمارستان مراجعه کنید.
کلام آخر
بارداری یکی از بهترین تجربه‌های زندگی هر مادری است. به‌عنوان اولین مسئولیت مادرانه در انتخاب پزشک و نوع زایمان دقت کنید. اگر ترس زایمان دارید می‌توانید با پزشک خود صحبت کنید تا با راهکارهای مختلف ترس شما را برطرف نماید. در این صورت شما می‌توانید در لحظه زایمان از محبت در آغوش گرفتن فرزندتان برخوردار شوید.
