کاندیدیازیس
Vaginal Yeast Infection
عفونتهای قارچی واژن
عفونت قارچی واژن یا کاندیدیازیس، نوعی بیماری شایع در زنان است که بر اساس آمار حاصله از مطالعات بعمل آمده، ۷۵ درصد از خانم‌ها دست کم یک بار در زندگی‌شان دچار این عفونت شده‌اند . علت بروز این بیماری، نامتعادل شدن میزان باکتری‌های مفید واژن و افزایش سلول‌های قارچی(رشد بیش از اندازه قارچ کاندیدا) می باشد که با علایمی چون خارش شدید، تورم و تحریک، سوزش در هنگام ادرار ، خروج ترشحات سفید و حجیم از ناحیه مهبل (که معمولاً بوی بد ندارد)، داشتن درد در هنگام رابطه جنسی و قرمزی ناحیه مهبل و اطراف آن.است که پیش از آغاز عادت ماهانه بیشتر هم می‌شود.
این بیماری ، می تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند اما جزو بیماری های آمیزشی (STI) به‌شمار نمی‌آید (در دختران مجرد هم بروز می نماید) و حتی بدون تماس جنسی نیز انتقال می‌یابد اما در میان افرادی که از نظر جنسی فعالیت زیادی دارند بیشتر دیده می‌شود.
در موارد خفیف، این علائم پس از چند روز بهبود می‌یابند، اما در شرایط حاد ممکن است که بیماری تا دو هفته طول بکشد و لازم است زیر نظر پزشک متخصص، بررسی و درمان شود .
عفونت های قارچی واژینال می توانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند، اما در طبقه بندی بیماری ها به عنوان یک بیماری منتقله جنسی در نظر گرفته نمی شوند و در صورت عدم درمان به موقع ، مزمن شده و در نهایت منجر به نازایی می شود.
علت بیماری
لاکتوباسیلوس باکتری مفیدی است که در واژن زندگی می‌کند و از رشد و نموِ نوعی قارچ موسوم به کاندیدا (که نوعی میکروارگانیسم طبیعی در ناحیه‌ی واژن است) جلوگیری می‌کند. در صورت بهم ریختن تعادل در نسبت این قارچ و باکتری مفید واژن، باکتری نمی‌تواند وظیفه‌اش را به‌خوبی انجام دهد؛ درنتیجه، رشد بیش‌ازحد قارچ، باعث بروز نشانه‌های عفونت قارچی واژینال می‌شود.
بدین ترتیب، عامل اصلی عفونتهای قارچی، قارچ کاندیدا است که نوع کاندیدا آلبیکنس آن، به‌راحتی قابل‌درمان است. اما اگر عفونت قارچی به‌طور مداوم عود کند یا با درمانهای شناخته‌شده‌ی معمول قابل‌درمان نباشد، این احتمال وجود دارد که عفونت، ناشی از انواع دیگر قارچ کاندیدا باشد که برای تشخیص نوع قارچ کاندیدا باید آزمایش بدهید.
از جمله عوامل بروز این عفونت عبارتند از :
- مصرف زیاد آنتی بیوتیکها(آنتی‌بیوتیک مقدار لاکتوباسیلوس را در واژن کاهش می‌دهد)
- بارداری
- دیابت کنترل‌نشده
- سیستم ایمنی ضعیف
- عادات غذایی بد (مانند مصرف زیاد غذاهای حاوی شکر)
- عدم تعادل هورمونی در دوران قاعدگی
- کمبود خواب
علایم و تشخیص بیماری
در حالت عادی واژن دارای ترشحاتی است که این ترشحات در زمان میانه سیکل یا چهاردهمین روز پس از شروع پریود به حداکثر میزان خود می رسد. این ترشحات که پس از پایان پریود و پاک شدن شروع می شود، در ابتدا شفاف بوده و بتدریج غلیظ تر شده، رنگ آن سفید مایل به زرد می شود و در میانه سیکل به حداکثر میزان خود می رسد. بدین ترتیب، برخی مواقع وجود این ترشحات طبیعی بوده و نیاز به درمان ندارد. ترشحاتی که علامت اولیه و اصلی عفونت های واژن است به اشکال مختلفی می توانند باشند که در صورت بروز، می بایست به پزشک متخصص مراجعه شود :
- ترشحات اندک تا فراوان، از ترشحات کم بو تا بسیار بد بو با رنگ های مختلف بخصوص خاکستری یا زرد مایل به سبز، همراه با خارش یا سوزش یا خونریزی یا درد حین نزدیکی یا خونریزی حین معاینه
- ترشحات پنیری شکل همراه با خارش یا سوزش حین نزدیکی یا سوزش حین ادرار کردنخارش در ناحیه‌ی واژن
- سوزش درهنگام دفع ادرار یا آمیزش جنسی
- احساس درد درهنگام آمیزش جنسی
- احساس درد در شرایط عادی
- قرمزی واژن
- وجود جوش در ناحیه‌ی واژن
تشخیص عفونت قارچی ، متعاقب اطلاع از عفونت قارچی و حتی سایر بیماری‌های منتقله‌ی جنسی و معاینه لگن، دیواره‌ی واژن، رحم و همچنین ناحیه‌ی اطراف آنها می باشد .
در صورتیکه ابتلا به عفونت قارچی بصورت مداوم باشد و یا عفونت ، به درمانهای معمول پاسخ ندهد؛ ترشحات جمع آوری و به آزمایشگاههای تخصصی ، ارسال می گردد.
درمان بیماری
اکثر عفونتهای قارچی ، از نوع عفونتهای ساده می باشند که با مصرف داروهای ضدقارچ، پماد، قرص یا شیاف به مدت یک تا سه روز درمان می شوند که از آن جمله می توان به وتوکونازول ،کلوتریمازول (لوتریمین)، میکونازول (مونیستات)، ایتراکونازول (ترازول) و فلوکونازول (دیفلوکان) اشاره داشت .
اما چنانچه بیمار، دارای علایمی چون قرمزی، تورم و خارش شدید که سبب ایجاد زخم یا پارگی در بافت واژن شود و یا ابتلا به عفونت قارچی بیش از چهار بار در سال باشد و یا عفونت ناشی از انواع قارچ کاندیدا به جز کاندیدا آلبیکنس تشخیص داده شود و همچنین در دوران بارداری ، ابتلا به دیابت کنترل‌نشده یا داشتن سیستم ایمنی ضعیفی و یا ابتلا به ایدز باشد؛ براساس تشخیص پزشک متخصص با توجه به پیچیدگی و شدت، درمان خاص خود را خواهد داشت که از آن جمله می توان از کرم، پماد، قرص یا شیاف واژینال به مدت ۱۴ روز، فلوکونازول (دیفلوکان) به مدت ۲ یا ۳ روز ، فلوکونازول (دیفلوکان) یک بار در هفته و به مدت ۶ هفته یا استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی به مدت طولانی، نام برد.
پیشگیری از بیماری
پوشیدن شلوارهای تنگ، جوراب‌شلواری، لباس‌های تنگ یا ساق‌های چسبان، استفاده از دئودورانت یا تامپون‌ها و پدهای معطر، نشستن با لباس‌های نمدار و مرطوب به‌ویژه مایو، نشستن در وانِ آب داغ یا دوش گرفتن با آب داغ، استفاده از دوش واژینال جهت تمیز کردن؛ از جمله اقداماتی ست که ابتلا به عفونتهای قارچی را تشدید می کند و نمی بایست هرگز انجام شود.
داشتن رژیم های غذایی مناسب ، مصرف ماست یا مکمل‌های حاوی باکتری لاکتوباسیلوس، پوشیدن لباس‌هایی از جنس الیاف طبیعی مانند کتان، پنبه و ابریشم، شستن لباس‌ِ زیر در آب گرم و استفاده از محصولات بهداشتی مرغوب و تعویض به موقع آنها
از جمله اقداماتی ست که انجام آن به بانوان توصیه می شود .
تأثیر عفونت قارچی در جنین
عفونت قارچی تأثیری بر جنین نخواهد داشت. اگر هنگام زایمان عفونتی وجود داشته باشد، احتمال دارد که نوزاد هنگام خروج با آن تماس پیدا کند که در این صورت، ممکن است یک عفونت به نام برفک دهان Thrush، در دهان او ایجاد شود. برفک با رد‌های سفید رنگ در دو طرف و سقف دهان و گاهی بر روی زبان نوزاد تشخیص داده می‌شود. این مشکل جدی نیست و به راحتی درمان می‌شود.
توصیه ها
با توجه به اینکه این بیماری ، از موارد شایع در بانوان می باشد به نحوی که بر اساس تحقیقات، بیش از ۷۵ درصد بانوان، حداقل یکبار به آن مبتلا می شوند؛ موارد ذیل توصیه می شود :
- محدودکردن مصرف شکر و غذاهای فرآوری‌شده
- عدم مصرف آنتی‌بیوتیک به جز موارد ضروری
- عدم استفاده از دوش واژینال مگر در مواقعی که پزشک آن را توصیه کرده باشد
- عدم استفاده از اسپری‌های دئودورانت واژینال و لوسیون‌های معطر به دلیل برهم زدن تعادل بین باکتری‌های مفید و قارچ‌ها
- اطمینان از ایمنی، خلوص و میزان کیفیت درمانهای خانگی مانند تهیه گیاهان دارویی، مکمل‌ها یا روغن‌های اسانسی (سازمان غذا و دارو هیچ نظارتی از نظر جهت درمانهای خانگی ندارد).
- تأثیر درمانها به خود فرد، شدت عفونت و کیفیت درمان مورد استفاده بستگی دارد. هر محصولی، خواه طبیعی یا غیرطبیعی، ممکن است با داروهای دیگری باعث تداخل و ایجاد عوارض جانبی ناخواسته از جمله تحریک پوست حساس واژن، باشند. بنابراین توصیه می شود در صورت مشاهده‌ی هرگونه تحریک یا ناراحتی درمان را متوقف و به پزشک مراجعه کنید.
- شستن دستان قبل از استفاده از کرم‌ها یا روغن‌ها
- خوابیدن بدون لباس زیر در شب
- تعویض سریع لباس‌های زیر مرطوب و خیس
- خشک کردن ناحیۀ واژن از جلو به عقب اندام تناسلی
- مصرف ماست پروبیوتیک به دلیل وجود باکتری‌های مفید در آن
- در برخی از موارد باید همسر بیمار هم درمان شود چون عامل عفونت به مرد منتقل شده و هر چند ممکن است در مردان بیماری علامت داری ایجاد نشود، اما قابلیت انتقال مجدد به زن وجود داشته و موجب عود مجدد می شود.
